Historisch São Tomé
Mooi eiland, mooie mensen en helaas een minder mooi verleden. São Tomé is in het verleden koloniaal bezit geweest van Portugal, een tijd waarvan je nog veel terug kunt vinden op dit eiland. De Portugezen hebben veel achtergelaten toen São Tomé & Principe onafhankelijk werd in 1975. Als je door de baai van de hoofdstad vaart dan vallen de oude koloniale panden gelijk in het oog. Ook de oude en vervallen balustrades die de kade afbakenen stammen uit deze tijd. Verder zijn er overal over het eiland Roças te vinden. Zoals ik in mijn vorige blog heb verteld is ‘Roça’ de lokale benaming van ‘plantage’. Ik heb me laten vertellen dat er in totaal over de honderd Roças zijn geweest op het eiland. De tijd heeft niet stil gestaan en daardoor is er van een groot deel van de Roças niet meer overgebleven dan een paar oude ruïnes.
Toch zijn er nog een aantal Roças die bezocht kunnen worden tijdens een verblijf op dit eiland. Eén van de eerste Roças waar wij heen zijn gegaan is natuurlijk Roça São Joao de Angolares, de plantage waarover ik in mijn vorige blog heb verteld. Met onze eigen auto kunnen we ons makkelijk verplaatsen en daarom zijn we richting het noorden gereden om ‘Agostinho Neto’ te bezoeken, de grootste Roça van São Tomé. Helaas is de bewegwijzering niet helemaal duidelijk, maar volgens onze reisboekje stond er bij de afslag een groot informatiebord dat we niet konden missen. Op zoek naar het bord reden we richting het Noorden. Toen we eenmaal aankwamen in het plaatsje dat zo’n kilometer verder lag dan de afslag beseften we dat we waarschijnlijk te ver doorgereden waren. Na wat gebrekkig Portugees te hebben gebruikt om de weg te vragen komen we aan bij de afslag. Het informatiebord was inderdaad niet te missen..
Vanaf de afslag ga je van het asfalt af en stuiter je tussen de tropische bomen en planten de berg op. Na ongeveer 1,5 kilometer stuiteren kom je aan de ingang van de plantage en zie je de oude treinsporen nog liggen. Als je het treinspoor volgt kom je uit op een geasfalteerd stukje weg dat richting een groot ziekenhuis loopt. Het ziekenhuis is in een vervallen staat en wordt gebruikt door de lokale bevolking als onderdak. Rondom het ziekenhuis zijn meerdere huizen te vinden waarin de lokale bevolking leeft en er is ook een kerk. Het ziekenhuis is gebouwd rond het begin van de 20e eeuw toen internationale media veel aandacht schonk aan de ongezonde leefomstandigheden van de arbeiders op de plantages. Sommige bazen namen dit serieus en lieten grote ziekenhuizen bouwen.
Zoals gezegd, wordt het ziekenhuis niet meer gebruikt voor gezondheidsredenen en is het nu een overdekte slaapplaats voor arme lokale bewoners. Tijdens ons bezoek liepen er een aantal kinderen met ons mee en lieten ons het kerkje naast het ziekenhuis zien. Een simpele witte kerk met gekleurde glas-in-lood ramen, helaas niet allemaal even heel. Twee jongens zitten naast de ingang van de kerk de noten uit een vrucht te peuteren terwijl nog een ander jongentje een foto probeert te maken met mijn camera. Met onze kleine woordenschat nemen we in het Portugees afscheid en gaan we weer richting de auto. Veel kinderen komen toch nog even kijken wie we zijn en kijken snel weg als er oogcontact gemaakt wordt.
Als we in de auto richting huis zitten beseffen we dat er veel meer met zulke plaatsen gedaan kan worden. Op het moment wordt er niets gedaan op het gebeid van toerisme, terwijl bijvoorbeeld een lokale gids een prima rondleiding zou kunnen geven. Het grote probleem van deze historische plekken is de slechte reputatie. Vele lokale inwoners hebben, terecht, een slechte herinnering aan de oorspronkelijke functie van de Roças en weigeren om er te werken, ook al is het voor hele andere bedoelingen. Niet op alle Roças is dit het geval. Zo heb je bij Roça Monte Café een museum over de productie van koffie. Toeristen kunnen hier een rondleiding krijgen in het Portugees of Frans.. kan je gelijk je talen oefenen!
Verder zijn er nog een aantal Roças waar je kunt overnachten tegen een schappelijke prijs. Roça Bombaim is hier een voorbeeld van. Het huis van de plantage eigenaar is omgetoverd tot luxe hostel en kijkt uit over de tropische bossen van São Tomé. Op de Roça is nog goed te zien waar de arbeiders woonden in de koloniale tijd. In de huidige tijd wonen er nog steeds lokale gemeenschappen, weliswaar zonder de verplichtingen van toen. Ook Roça Monte Forte, een plantage die cacao produceert, is bezig met het vergroten van hun slaapplaatsen. Er is dus zeker een groei te zien in het gebruik van toerisme om deze oude plantages te laten zien aan de bezoeker van nu. De uitdaging is om lokale bevolkingsgroepen beter te betrekken in het exploiteren van Roças als toeristisch onderdeel.
T.
Het onderzoek gaat door..
Met een salade achter de kiezen en het vertrouwde blikje Coca Cola naast me, begin ik aan mijn blog. We zijn inmiddels bijna drie weken bezig om onderzoek te doen op dit unieke eiland en het bevalt nog steeds. Zoals ongeveer iedere dag zit ik op het moment in CACUA, een cultureel centrum in de hoofdstad van São Tomé. Het cultureel centrum bevind zich in een grote loods waarin vroeger het onderhoud van treinen werd gedaan. Nu bevind zich er een grote bar, een podium en een restaurant. Dit neemt zo’n derde van de loods in beslag. De overige ruimte is verdeeld in verschillende vlakken en wordt gebruikt als expositie ruimte voor allerlei soorten lokale kunst. Zo staat er een paard gemaakt van hout, een struisvogel van fietsonderdelen, een schilderij van kartonnen dozen en allerlei andere schilderijen.
Met alles is rekening gehouden, zo wordt er ook nagedacht over de weekindeling. Op maandag en dinsdag is het rustig, woensdag is er Kizomba dansles en open-mic avond, donderdag speelt er een band en vrijdag wordt vaak gebruikt voor speciale gelegenheden. Zaterdag is eigenlijk een rustige dag en op zondag wordt de ruimte gebruikt als kleine bioscoop. Isaura en San Carlos zijn de eigenaren van CACAU en bezitten daarnaast ook een oude plantage, Roça São João de Angolares. ‘Roça’ is de plaatselijke benaming voor ‘plantage’ en die van Isaura en San Carlos is de bekendste van het eiland. Het plantagehuis ligt op de top van een heuvel en kijkt daardoor uit over de zee. Om er te komen moet je een stijl weggetje omhoog rijden over de kasseien om daarna uit te komen op een groot grasveld. Een oud gerenoveerd huis staat als pronkstuk aan de rand van het veld. De houten balken zijn blauw geverfd en steken mooi af tegen de witte muren van het gebouw. Als je door het huis loopt kom je uit bij het restaurant. Het is een soort grote veranda die uitkijkt over de baai van Angolares, de naam van de plaatselijke community. Het dorp ligt tussen de dichtbegroeide stukken land en in de verte is het strand te zien vanwaar de vissers iedere ochtend richting open zee varen.
San Carlos is de chef en bekend bij velen. Hij heeft een eigen kookboek en is op verschillende tv zenders te zien geweest. Lunchen op deze Roça is dan ook een hele belevenis. Door middel van 5 á 6 rondes laat San Carlos je kennis maken met de plaatselijke vruchten en kookt hij traditionele gerechten in een modern jasje. Het is een rustieke plek en iedere keer als we er zijn, dat is nu zo’n drie keer geweest, komen we er helemaal tot rust.. want ja, het werken aan onze scriptie hier is uitermate vermoeiend zoals jullie zullen begrijpen, dus moeten we goed onze rust pakken.. ;)
Over het onderzoek gesproken, het meeste werk is inmiddels achter de rug. We hebben verschillende interviews gehad met tour operators, lokale bevolkingsgroepen, Burgemeesters, gidsen, de director van toerisme, hotels en niet-gouvernementele organisaties. Het interviewen gaat niet altijd even makkelijk vanwege de taal. Veel mensen hier spreken alleen Portugees en daardoor is het soms lastig om met elkaar te communiceren. Gelukkig hebben we in een paar weken tijd veel mensen leren kennen en hebben op die manier iemand gevonden die als vertaler kon helpen. Ook het praten met lokale bevolkingsgroepen is lastig. Vaak is er wel een leider, maar om in contact te komen met de juiste persoon moet je iemand kennen. Daarom heeft het even geduurd voordat we bij iemand terecht konden, maar gelukkig hebben we nu met een aantal mensen kunnen spreken.
Al met al loopt alles hier prima en kunnen we tussendoor nog genoeg van het eiland genieten.. helaas heb ik gisteren iets te veel genoten en ga ik nu als kreeft door het leven, agh.. over drie dagen is het bruin. Een scriptie schrijven is zwaar, héél zwaar.
T.
Dieven en Toneelspelers
Na een aantal uur te hebben gevlogen boven uitgestrekte zee, wordt dan eindelijk een stukje land zichtbaar. Een heuvelachtig eiland met dichtbegroeide bossen wordt zichtbaar achter een dun laagje mist. Ons vliegtuig begeeft zich richting landingsbaan terwijl de zon langzaam verdwijnt achter de bergen. Oranje lichtstrepen schijnen op het eiland terwijl ik mijn eerste voetstappen zet op dit nog onontdekte stukje aarde.
Hoewel, écht onontdekt is het niet.. de Portugezen en Nederlanders zijn hier eeuwen geleden al aan land geweest en de overblijfselen zijn nog goed zichtbaar. Rijdend langs de kust passeren we verschillende koloniale gebouwen.. sommige mooi bijgehouden, anderen bijna vervallen.
De tijd vliegt op het eiland. We zijn pas 13 dagen hier en er is nu al zó veel gebeurd. Van een theatervoorstelling tussen de bananenplantages tot een inbraak in ons huis. Die theatervoorstelling was trouwens wel heel bijzonder. Rond ongeveer half één kwamen we samen met ons gezelschap aan op een zanderige vlakte tussen de bananenbomen. Een paar lege tafels en een bar gemaakt van palmbladeren vulde de ruimte enigszins op. Naast de bar stond een tafel met daaraan vier oude heren. Een grote fles palmwijn stond naast de tafel en onder het genot van deze drank speelden de heren een potje kaarten. Veel van de beloofde voorstelling was er nog niet te zien. Er werd ons inmiddels verteld dat het feest van de avond ervoor érg gezellig was geweest en dat de toneelspelers nog wat last hadden van de gevolgen hiervan.
T.
Afrika 2.0
Het lijkt nog maar pas geleden dat ik terug ben uit Afrika.. en toch staat er over een week alweer een bezoek gepland aan dit bijzondere continent. Geen Egypte om tijdens de Nederlandse wintermaanden te genieten van een weekje zon, en ook geen safari’s maken in het zuiden van Afrika. Nee, dit keer vertrek ik naar São Tomé en Princípe, een archipel aan de westkust van Afrika.
Sao Tomé wát?? Waarom ga je dáár heen? Zoals ik al zei is het een eilandengroep aan de westkust van Afrika. Als je ter hoogte van Gabon en Nigeria kijkt, zal je een mini stip zien staan op de wereldkaart. Een bestemming waar weinig mensen nog van weten en daarom een bijzondere keuze om naar af te reizen. Dus waarom ga ik?
Dit jaar ben ik begonnen met afstuderen en via mijn opleiding heb ik de kans gekregen om dit te doen met een bijzondere opdracht. Samen met twee anderen studenten zal ik afreizen naar dit land om te onderzoeken wat de belangrijkste aandeelhouders zijn in het toerisme en in hoeverre er een toerisme strategie ontwikkeld kan worden die zal leiden tot lokale ontwikkeling en economische groei. Door middel van verschillende interviews en het verzamelen van belangrijke documenten zal er uiteindelijk een advies uitkomen waar ook echt iets mee gedaan zal worden. Geen scriptie die op de plank verdwijnt, maar een verslag waar –hopelijk- lokale bevolkingsgroepen wat aan zullen hebben!
Het land is zo onbekend dat er bijna geen reisboeken, verslagen of reportages van zijn te vinden. Het enige complete reisboek dat ik heb kunnen vinden belooft een land met veel ongerepte natuur, inheemse diersoorten en vooral een land met weinig invloeden van de westerse cultuur. Via het Consulaat hebben we een tijdelijk huis kunnen krijgen met bewaking én wekelijkse schoonmaak. Luxe! Natuurlijk zal ik buiten mijn onderzoek ook zo veel mogelijk mooie plekken op het eiland bezoeken en daarom kunnen jullie zeker weer een aantal foto’s verwachten. Ik hoop dat jullie mijn verhalen net zo leuk zullen vinden als ik en dat jullie een klein beetje mee kunnen genieten van mijn volgende avontuur.
De reis gaat plaatsvinden tussen 30 Januari en 08 Maart 2015 en ik ben van plan om wekelijks een update te geven van mijn avonturen. Wil je zeker weten dat je niets mist? Laat dan je email adres achter aan de rechter kant van dit verhaal en je zult bij mijn volgende blog een automatisch bericht krijgen!
T.
Gorilla's in the mist
“Jullie zijn duidelijk vader en zoon, maar jij? Jij bent een vriend of?”
Vandaag gaan we op zoek naar berggorilla’s en zojuist hebben we ontdekt dat onze groep alleen bestaat uit Nederlanders. Tijdens het kennismakingspraatje wordt duidelijk dat mijn oranje haar aanleiding is voor vragen.. Agh.. weten zij veel..
Na een duidelijke briefing zijn we klaar om te vetrekken en lopen we met acht toeristen, twee gewapende mannen en nog eens twee dragers (nee, niet voor onze tassen, Landheren dragen hun spullen zelf!) richting de dichtbegroeide jungle. De wandeling, die als zéér zwaar staat aangegeven, begint met een steile weg naar beneden. We hebben allemaal een wandelstok gekregen om zo beter grip te houden tijdens de wandeling in de jungle. Ook op dit pad is die stok erg fijn en al pratend lopen we naar beneden. Het pad geeft een prachtig uitzicht op de jungle en ‘Gorilla’s in the mist’ blijkt zeker geen misvatting te zijn op de mythe. De jungle reikt zo ver je kan kijken en dunne wolkjes dansen rustig over het dichtbegroeide bladerdak. Na ongeveer een half uur zeggen we de weg gedag en beginnen we met het doorkruisen van verschillende akkers en plantages.
De plantages worden in Oeganda op de meest steile hellingen gecreëerd en ook hier zitten er behoorlijke hoogteverschillen tussen de verschillende stukken. Gelukkig hoeven we maar een klein half uur te lopen voordat onze gids vertelt dat we de dichtbegroeide jungle intrekken. Met een groot kapmes wordt een weg vrij gemaakt en zo start onze wandeling. De boeken vermelden dat deze wandeling kan variëren tussen de twee en zeven uur, vanwege de verplaatsing van de gorilla families. We maken ons dus klaar voor een lange en zware tocht.
Niets blijkt minder waar.. Amper tien meter na het betreden van de jungle zien we onze eerste gorilla. Een adembenemend moment. Een onbeschrijflijk gevoel komt binnen bij het zien van dit bijzondere dier. De manier van bewegen en de uitstraling die het dier met zich mee brengt zijn bijzonder om te zien. Rustig beweegt het vrouwtje zich rond tussen de bladeren en kijkt af en toe eens naar de mensen die ze zojuist in haar huis heeft zien binnenkomen. De gids vertelt ons dat we al onze spullen moeten laten staan en dan we nu een uur zullen spenderen tussen deze dieren. Wij zijn op bezoek bij de Nkuringo familie, een groep bestaande uit elf dieren. We bewegen ons rustig en op gepaste afstand tussen een aantal vrouwelijke gorilla’s door, terwijl er ruimschoots de tijd wordt genomen om foto’s te maken. Die gorilla’s zelf zijn er aan gewend om met regelmaat mensen te zien en eten dan ook rustig door. Wel is duidelijk dat wij op bezoek zijn bij hun en niet andersom. Als iemand té dichtbij komt of iets doet wat blijkbaar niet mag, kijken de gorilla’s je gelijk aan en is meteen duidelijk wie hier de baas is. Een happende beweging of het blootstellen van hun tanden komt ook een aantal keer voor als de gids zich een weg baant tussen de familie.
Desalniettemin is het totaal niet eng om tussen deze grote dieren rond te bewegen. Er hangt een sfeer van extreme ontspanning en omdat de dieren een grote gelijkenis tonen aan de mens is het vrij makkelijk om aan deze bizarre situatie te wennen. Tijdens het kijken naar deze dieren wordt er meerdere malen gefluisterd hoe bijzonder dit wel niet is. Slechts acht mensen per dag mogen deze dieren bezoeken in de jungle van Oeganda en vandaag zijn wij de gelukkigen. We staan tussen het bladerdek naar twee vrouwelijke gorilla’s te kijken als een derde slechts op een meter afstand langs komt lopen. Aanraken gebeurd niet, maar blijkt zeker een mogelijkheid. Waar de andere dieren van deze familie zich bevinden wordt duidelijk door de schuddende takken en bomen. Dan wordt ook duidelijk waar de leider van de groep zich bevindt. Op zo’n 20 meter afstand staat een grote silverback.. kennen jullie Bokito nog? Deze is groter en een hek is in de wijde omtrek niet te vinden. Oké, een beetje spannend is het wel. De gids neemt ons mee richting dit machtige dier en op zo’n vijf meter afstand kunnen we rustig naar de silverback kijken. Als hij klaar is met zijn voorplantingsdrang staat hij op en komt recht op ons af. Uit een reflex probeer ik weg te lopen, maar de gids achter mij houd me tegen. Het mannetje komt recht op een aantal van onze groep af en slaat op het laatste moment af om ergens anders te gaan zitten. De gids vertelt ons dat er geen kwade bedoeling is, maar dat weglopen zou betekenen dat je hem uitdaagt.. géén goed idee dus. Nog geen vijf tellen later wordt duidelijk hoe de hierachie in de groep werkt..
Één van de vrouwelijke gorilla’s gaat ergens zitten eten waar dit niet is toegestaan en wordt gelijk op haar plek gezet door de silverback. Met grof geweld valt hij haar aan en als antwoord komen nog eens drie vrouwtjes aanrennen om het geweld te aanschouwen. Wees gerust, echte verwondingen loopt het vrouwtje niet op.. ze wordt alleen even duidelijk op haar plek gezet. Hierna banen we ons verder een weg door de dicht begroeide jungle om uit te komen bij een vier maanden oud exemplaar.. werkelijk magisch! Moeder geeft ons een uitgebreide kans om haar kind te bewonderen en zo te zien is onze jonge vriend zeer nieuwsgierig. Grote bruine kijkers staren ons aan terwijl verschillende foto’s gemaakt worden. De baby gorilla heeft een klein afro kapsel en terwijl hij ons rustig aanstaart houdt zijn moeder ons nauwlettend in de gaten. Na ongeveer een kwartier vindt ze het mooi geweest en keert ons letterlijk de rug toe. Dit is ook het moment waarop onze gids meldt dat het uur met de gorilla’s voorbij is.. nu al??
Een uur met deze bijzondere dieren lijkt voorbij te zijn gevlogen en jammerlijk, maar zeer tevreden, gaan we dan ook terug naar onze rugzakken. Vlak voordat we de dichtbegroeide jungle verlaten worden we nog getrakteerd op een tweede silverback die rustig zijn middagmaal aan het eten is. Wat was dit een geweldige ervaring.. zó speciaal.. zó bijzonder..
T.
Apen, apen en nog meer apen.
‘RUN! RUN! RUN!!’ roept onze gids terwijl ze haar derde geweersschot lost. Zo hard ik kan ren ik over het pad, dwars door de jungle, naar beneden. Papa, mama en Coen lopen allemaal voor me, dus die zijn veilig. Ondertussen vuurt de gids voor de vierde keer een waarschuwingsschot af met haar geweer..
De dag begint rustig met een ontbijtje in het Kibale Forest, een Nationaal Park dat bekend staat om zijn verscheidenheid aan apen, met als kopstuk de Chimpansee. We verblijven op dit moment in de Primate Lodge en die naam doet zeker geen tekort. Tijdens het ontbijt zien we verschillende apen door de bomen klimmen op zoek naar fruit. Ook voor mijn vogelliefhebbende vader is er genoeg te ‘spotten’, want ook in deze jungle zitten vele felgekleurde vogels.
Na het ontbijt neemt Kasjoem, onze gids, ons mee naar een nabij gelegen moeras. Na een korte rit worden we verwelkomt door Owen. Owen zal ons meenemen door het moeras en ons hopelijk een aantal apen kunnen laten zien. Al na een aantal minuten lopen zien we de eerste apen door de bomen springen, waarschijnlijk geschrokken van de enorme cameralens die mijn vader bij zich heeft! Deze wandeling langs en door het moeras staat in de boeken als een makkelijke wandeling en het is dan ook een leuke activiteit om de dag mee te beginnen. We wandelen wat rond, kijken naar de verschillende apen en stoppen af en toe om wat water te drinken. Grappig, want die apen waar we nu naar staan te kijken zijn normaal gesproken een grappige, maar niet al te lang boeiend tijdverdrijf tijdens een bezoek aan de dierentuin. En toch, een dier in het wild zien blijft bijzonder en de apen zijn dan ook zeker het hoogtepunt van deze moeras wandeling. Na zo’n twee uur lopen begint het toch wel wat zwaarder te worden dan eerst in de boeken vermeld stond en zeker mama krijgt last van haar knie. De laatste loodjes zijn zwaar, maar uiteindelijk lacht Kasjoem ons allemaal tegemoet bij het einde van het pad.
De lunch wordt genuttigd in de lodge en daarna staat één van de hoogtepunten van deze reis te wachten, de Chimpansee tracking. Onze gewapende gids vertelt ons van te voren waar we op moeten letten als we de Chimpansees tegenkomen en vol goede moed vertrekken we met zijn vijven het oerwoud in.
Gelukkig, een makkelijk pad en niet al te stijl omhoog.. zeker voor mama erg fijn! Jammer.. na een kleine tien minuten lopen gaat onze gids rechtaf de jungle in, en nee.. geen pad te zien. We doorkruisen de jungle en gaan er maar vanuit dat onze gids een beetje richtingsgevoel heeft. Al snel horen we de eerste Chimpansees roepen en er wordt ons verteld dat deze roep als alarm wordt gebruikt.. er is dus iets waar de primaten van zijn geschrokken..
Niet veel later komen we erachter waarom. Hoewel alle reisboeken ons vertellen dat de kans écht nihil is, staan we zo’n 40 meter verwijderd van een levensgrote woud-olifant. Alhoewel Coen het natuurlijk geweldig vind dat we deze zeldzame olifantensoort tegenkomen, ben ik vandaag held op sokken. Ik vind het maar niets. Veel tijd om naar het dier te kijken hebben we niet, als Coen opmerkt dat ze een baby naast zich heeft staan. De olifant heeft ons nu ook gezien en is niet blij met onze komst. Ze zet haar oren wijd en gooit haar kop naar beneden om een aantal meter naar voren te komen. Onze gids vertelt dat ze gaat schieten en een knal volgt. In plaats van dat de olifant zich omdraait en weggaat, reageert ze met een aanval richting ons. Dit is het moment waarop onze gids ons vertelt om te rennen en na een sprintje van zo’n 100 meter kunnen we constateren dat na het vierde schot de olifant zich heeft teruggetrokken. Samen met onze gids trekken we verder door de jungle. Hoewel de olifant inmiddels nergens meer is te bekennen, zit mijn hart nog in mijn keel en ben ik blij dat iedereen nog oke is. Ook moeders is flink geschrokken en samen blijven we de rest van de tracking de jungle scannen op olifanten.. niets gevonden gelukkig!
Gelukkig worden we na zo’n twee uur beloond met de Chimpansees waar we voor kwamen. Het begint met twee exemplaren die zich in de toppen van de bomen rondbewegen op zoek naar fruit. Een aantal flinke kreten vertellen ons, en de rest van de Chimpansee familie, dat er genoeg fruit te vinden is en al snel horen we van alle kanten gillende Chimpansees aankomen. Ze klimmen op een aantal meter van ons vandaan in de bomen en als ze allemaal hoog verstopt zijn, lopen we verder.
We hebben geluk!! We komen een aantal Chimpansees tegen die rustig op de grond zitten te rusten. Op nog geen drie meter kunnen we genieten van deze bijzondere dieren, die vele gelijkenissen hebben met de mens. Na deze bijzondere ontmoeting komt een einde aan onze tocht door de jungle en aangekomen bij een onbekende weg staan we, toch wel een beetje moe van het lopen, te wachten op de auto.
Alsof ons een afscheidscadeau is gegund lopen een aantal Chimpansees vlak naast ons de weg over, vlak voordat we opgehaald worden door Kasjoem. Iedere dag blijkt een nieuw avontuur.. Dit was in ieder geval en geweldige ervaring. Inmiddels is er alweer veel meer gebeurd en in de komende dagen zal ik meerdere verhalen op mijn blog plaatsen. Voor nu is het tijd om naar bed te gaan, ik hoop dat jullie weer genoten hebben.
T.
Tien jaar later
De maanden zijn voorbij gevlogen sinds mijn laatste blog en mijn reis naar Nicaragua lijkt alweer zo ver weg. De herinneringen vliegen bijna iedere dag nog door mijn hoofd, omdat vrijwel alles in mijn kamer eraan herinnerd. En toch is het tijd voor nieuwe verhalen, nieuwe herinneringen. De oude verhalen zet ik metaforisch gesproken in de kast, waar ik ze zo nu en dan nog eens kan teruglezen om even, heel even, weer terug te zijn in een tijd waarvan ik zó heb genoten.
Hoewel ik de laatste jaren veel heb mogen zien van de wereld en kennis heb mogen maken met vele bijzondere mensen, besef ik meer dan ooit hoe belangrijk het is om goede groep mensen om je heen te hebben. En wat ben ik een gelukkig mens dat ik zoveel mooie mensen om me heen heb. Het 35 jarig huwelijk van mijn ouders was een moment waarop weer eens duidelijk werd dat je geen bloedgroep hoeft te delen om familie te zijn, maar dat twee families zich geborgen kunnen voelen als één.
Jullie lezen het al, ik kan weer met een gerust hart vertrekken.. want ja.. een nieuwe reis staat alweer voor de boeg. Deze keer niet alleen. Tien jaar geleden, op de laatste dag van onze gezinsreis door Canada, maakte mijn vader een belofte: "Over tien jaar doen we dit weer!". En hier zijn we dan.. tien jaar later en gelukkig alle vier nog in staat om deze mooie reis te gaan maken.
Waar de reis naartoe gaat? Afrika! Vooral voor Coen, mijn broer, een grote droom die uit gaat komen. Over minder dan een week zitten we in het vliegtuig op weg naar Oeganda. Via Rwanda en Tanzania zullen we uitkomen op het eiland Zanzibar, waar we op een wit strand de verjaardag van Christl, mijn moeder, zullen vieren. Nieuwe landen, nieuwe mensen, nieuwe culturen en vooral nieuwe herinneringen.
De nodige voorbereidingen zijn al getroffen. Mijn tas staat al bijna klaar, de vaccinaties zijn geregeld en er is ook een nieuwe rugzak aangeschaft, deze keer één die ik van plan ben mee terug te nemen naar Nederland..
Hopelijk ben ik in de gelegenheid om jullie daar op de hoogte te houden van onze avonturen, want een belevenis wordt het zeker. Goed lieve mensen, voor mij is het tijd om te gaan slapen en daarmee kom ik tot het einde van mijn blog vandaag. Ik hoop dat jullie net zulke mensen om je heen hebben als ik en dat er net zulke mooie plannen voor jullie wachten. Stel niet uit, maar geniet nu.
T.
PS: Zoals jullie kunnen zien zijn helaas alle reacties weg bij mijn voorgaande verhalen, dit door een storing van ReisMee.nl.
Het slot
Een geweldig halfjaar afsluiten met een negatief getiteld verhaal is natuurlijk niet hoe het hoort. Daarom nog een laatste blog van mij, over mijn halfjaar in Nicaragua. Hoewel ik inmiddels anderhalve maand weer in het Nederlandse ritme zit, maakt mijn geheugen nog vaak een sprongetje over de grote plas. En dan zit ik daar.. in dat warme land.. vanwege de zon, maar zeker ook vanwege zijn mensen. Wat heb ik toch een lieve mensen mogen ontmoeten..
Pim, die heeft gezorgd dat ik een goeie kamer had in zijn hostel en gelijk een Nederlands iemand had om even tegen aan te kletsen als het Spaans niet ging. Of Johanna, die mij juist heeft geholpen met mijn eerste Spaanse gesprekjes. Grote woordenboeken erbij.. en met een beetje hakke takke werk komt er dan toch een soort gesprekje uit.. leuk! Gelukkig was daar ook Iliana.. mijn docente.. die met veel geduld toch nog de Spaans sprekende Tom boven wist te halen.
Het was een wisselvallig begin waarin de Spaanse taal het belangrijkste onderwerp was. Blij was ik dan ook met Katherine, mijn collega die een goed woord Engels sprak. Langzaamaan begon ik te wennen en steeds meer te genieten van alle (bizarre)dingen die er in de stad gebeuren. In Nicaragua was niets hetzelfde en juist dat maakte het zo bijzonder. Vuurwerk wordt afgestoken op klaarlichte dag, iedere dag. Ook onze heilige Maria doet regelmatig een rondje om het park en op bijna afgesproken tijden komen de verkopers door de straten schreeuwen. Eigenlijk zou je er een lijst van bij moeten houden, zo gezegd zo gedaan. Samen met Astrid, die ongeveer een maand na mij in León haar vaste plekje had gevonden. Een ontmoeting die voor veel lol en plezier zou zorgen en nog bij terugkomst in Nederland in tact is gebleven.
Petra en Michael. Ik heb ze al eerder genoemd en terecht. Weg te denken uit mijn Nicaragua zijn ze niet meer. De bakjes koffie die zeker 3x in de week werden gedronken, het standaard zwemmen op zondag ochtend en de vele leuke etentjes hebben er voor gezorgd dat ik ze allebei bij me heb gesloten.
En dan heb je alle andere nog die mijn half jaar tot een geweldig succes hebben gemaakt.. ook hun zijn deel van de ervaring.
Ja, het was mooi en ik zou het zo weer overdoen. Dankjewel voor het meelezen het afgelopen half jaar. Het is een bijzondere ervaring geweest en ik ben dankbaar dat ik hem mee heb mogen maken.
T.
